Argument ‘Bitcoin zorgt voor minder oorlogsvoering’ is naïef

Bitcoin is in 13 jaar tijd uitgegroeid van een hobbyproject voor computernerds naar een financiële asset van wereldformaat. Een asset die ook op geopolitiek niveau steeds vaker wordt genoemd. De decentrale aard van bitcoin maakt het tot een unieke en oncontroleerbare vorm van geld.

In theorie heeft dat allerlei interessante implicaties voor de manieren waarop de grote machten in de wereld zich tot elkaar verhouden.

Zonder bitcoin geen oorlog

‘Op dit moment schrijven veel bitcoin-journalisten over de potentie van bitcoin om oorlogsvoering te verminderen.’ Zo schrijft Dan Held dat bitcoin als wereldreservemunt betekent dat overheden de geldprinter niet meer kunnen inzetten om het leger te financieren met inflatie. Tijdens bijvoorbeeld de Eerste Wereldoorlog hebben veel landen de goudstandaard tijdelijk losgelaten om de oorlog te financieren. Held redeneert dat overheden onder een bitcoin-standaard simpelweg geen oorlog kunnen betalen omdat ze de geldprinter niet tot de beschikking hebben.

Held gaat zelfs zo ver door te stellen dat de oorlog in Oekraïne onder een bitcoin-standaard misschien nooit zou hebben plaatsgevonden. Hoewel ik ervan overtuigd ben dat bitcoin op veel manieren goed is voor de wereld, moet ik dit argument van Held helaas onderuithalen.

Bitcoin does not fix this

Dan Held heeft een punt als hij zegt dat oorlogsvoering duurder zou zijn onder een bitcoin-standaard. Maar dat is ook precies de reden dat een wereldwijde bitcoin-standaard heel onwaarschijnlijk is. Stel dat de hele Westerse wereld overgaat op bitcoin, maar China en Rusland ervoor kiezen hun monopolie op de geldpers te behouden. Dan is oorlogsvoering voor de Westerse wereld relatief duur omdat het onmogelijk is om via de geldpers het leger te financieren. Terwijl Rusland en China die mogelijkheden nog wel hebben.

Hoewel de financiering van oorlog via de geldpers op de lange termijn niet per se goed is voor een economie. Kan je daarmee op de korte termijn een enorm leger op de been brengen en het volk laten betalen via inflatie. Als de rest van de wereld die mogelijkheid niet meer heeft, dan wordt het ineens heel kwetsbaar tegen landen die het monopolie op de geldpers behouden.

Roepen dat een wereldwijde bitcoin-standaard zorgt voor minder oorlogsvoering is wat dat betreft bijna naïef te noemen. Als Oekraïne onder een bitcoin-standaard opereerde en de rest van het Westen ook, dan was het nog eenvoudiger geweest voor Rusland om het land over te nemen. Roepen dat bitcoin op deze manier zorgt voor minder oorlog is vergelijkbaar met de kinderlijke redenering dat er geen oorlog meer zou zijn als alle landen hun leger zouden opheffen.

Serieus obstakel voor wereldwijde adoptie bitcoin

Het feit dat een bitcoin-standaard het onmogelijk maakt voor landen om de bevolking te belasten via de geldpers en daarmee oorlog te financieren is juist een obstakel voor de adoptie van bitcoin. De enige manier waarop dit een kans van slagen heeft is als de wereld collectief besluit om bitcoin te adopteren en het monopolie op de geldpers gedag te zeggen. Maar dat lijkt gezien de huidige spanningen een utopie, een onmogelijke werkelijkheid.

De kans dat landen als de Verenigde Staten, China of Rusland hun eigen munten opgeven en voor een bitcoin-standaard kiezen is minimaal. Dat is kiezen voor een mate van kwetsbaarheid die ze zich, zeker op dit moment, niet kunnen veroorloven.

Bitcoin heeft wel een kans om de wereldreservemunt te worden, maar dat moet dan via het volk gaan. Als de wereldbevolking massaal het vertrouwen in fiatgeld verliest en overheden niet terugvechten door de financiële systemen compleet dicht te gooien, dan heeft bitcoin een kans. Maar met bijvoorbeeld de komst van digitaal ‘centrale bank geld’ bestaat er een scenario waarin centrale banken de ontsnappingsroute naar bitcoin dichtgooien of heel erg onaantrekkelijk maken. Persoonlijk verwacht ik om deze reden eerder meer kleine landen als El Salvador die voor bitcoin kiezen, dan dat er op korte termijn wereldmachten volledig overstappen op bitcoin.