Winkeliers in El Salvador moeten bitcoin verplicht accepteren, is dat goed of slecht?

De president van El Salvador heeft ervoor gezorgd dat zijn politieke medestanders gestemd hebben om van bitcoin een legaal betaalmiddel te maken. Dit betekent dat bedrijven bitcoin niet mogen weigeren als iemand daarmee wil betalen. Net zoals winkels in Nederland de euro niet mogen weigeren als betaalmiddel.

Maar is dwang via een regering de juiste manier? Wat vinden El Salvadorianen hier zelf van?

Genoeg problemen om op te lossen

President Bukele van El Salvador is in zijn thuisland een populaire politicus. Sinds hij een crypto-bekeerling is geworden en bitcoin aanprijst, heeft hij ook zijn internationale profiel enorm vergroot. Er is echter meer nodig dan goede PR om de economische en diplomatieke problemen van El Salvador op te lossen.

Het land wordt geconfronteerd met een oplopend handelstekort, beschuldigingen van corruptie bij de overheid en dalende kredietwaardigheid van de staat. De Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds volgen de bitcoinplannen van El Salvador met argusogen. Het is ontzettend interessant om te volgen of bitcoin kan helpen om deze problemen op te lossen, of op zijn minst te verminderen.

Libertarische waarden aangetast

Robert H. Hackett van The Ledger zegt dat bitcoiners een tweede blik moeten werpen op de wetgeving van Bukele. ‘Er is een vreemd artikel, nr. 7, in de nieuwe wet. Dit gedeelte vereist dat alle “economische agenten” bitcoin als betaling moeten accepteren.’ Zoals Bukele later verduidelijkte, betekent dit: ‘Als er een dame fruit op de markt verkoopt, is ze verplicht om in bitcoin te worden betaald.’

En juist dit strookt met het libertarische gedachtegoed van veel bitcoiners. Zij worden niet graag verteld wat ze moeten doen, laat staan door een politicus. Hackett zegt dat er een paradox begint te openbaren: ‘De aantrekkingskracht van cryptocurrency is grotendeels de status zonder natiestaat, waarbij een alternatief monetair systeem wordt gepresenteerd buiten de inmenging en controle van de overheid. Maar wat gebeurt er als een overheid je dwingt het te gebruiken?’

Vrijheid en bitcoin

George Selgin, een senior fellow bij het libertaire Cato Institute, wijst op de ironie ‘dat een beweging die begon als een libertair protest tegen fiatgeld, nu de tactieken omarmt waarop eerdere regeringen vertrouwden om onschuldige burgers ermee op te zadelen.’

Jerry Brito, uitvoerend directeur van Coin Center uitte soortgelijke twijfels. Hij noemde de wet een schande, en zei op Twitter dat het ‘burgers dwingt om bitcoins te accepteren, of ze dat nu willen of niet. Dit is intuïtief verkeerd voor elke liberaal.’

I'm a long time supporter of your organization and your work, we disagree for the first time, please consider this argument: The unbanked would only have #Bitcoin as an option for non-trivial amounts of value. Refusing #BTC would be a way to indirectly discriminate the unbanked

— Eduardo Madrid (@thecppzoo) June 17, 2021

Eduardo Madrid van Snap, een app voor het delen van foto’s, geeft tegengas: ‘Als de overheid mensen niet dwong om bitcoin te accepteren, zou dat kunnen leiden tot omgekeerde discriminatie. Stel je voor dat mensen zonder bankrekening, die alleen digitale wallets hebben in plaats van traditionele bankrekeningen, effectief worden uitgesloten van de economie omdat handelaren hun bitcoin afwijzen.’

Geen keuze, mensen hebben geen bankrekening

Alex Gladstein, chief strategy officer van de Human Rights Foundation, ondersteunt dit punt. Hij zegt op dat El Salvador pas aan bitcoin begon nadat ‘een volksbeweging van mensen’ bewees hoe waardevol het kan zijn voor het ontvangen van de broodnodige overmakingen, een activiteit die goed is voor meer dan een vijfde van het BBP van het land. ‘Het zal absoluut mensen helpen die geen traditioneel bankieren hebben,’ zei Gladstein. ‘Velen zullen misschien nooit een traditionele bankrekening krijgen.’ Gladstein doelt met de volksbeweging op Bitcoin Beach.

One of the key reasons this happened was a grassroots movement of people using a Bitcoin system instead of the traditional banking system to move money from the US to ES. It will absolutely help people who don’t have traditional banking. Many may never have one. Leapfrog effect.

— Alex Gladstein ? (@gladstein) June 18, 2021

Wat vinden El Salvadorianen?

La Prensa Gráfica schrijft dat volgens een onderzoek van de Kamer van Koophandel van El Salvador slechts vier procent van alle ondernemers voorstander is van de verplichte acceptatie van Bitcoin. Ongeveer 39 procent van de ondernemers denkt dat het tot wantrouwen zou leiden. Bovendien verwacht bijna de helft van de ondervraagden niet dat bitcoin de economie van het land zal verbeteren door nieuwe investeringen aan te trekken en nieuwe banen te creëren.

Terug naar Hackett van The Ledger, hij denkt dat het misschien te voorbarig is om conclusies te trekken. Verdedigers van de bitcoin-wet van El Salvador wijzen namelijk op een ander artikel, nr. 12. Deze biedt een loophole voor handelaren. Iedereen die ‘geen toegang heeft tot de technologieën waarmee hij transacties in bitcoin kan uitvoeren, is uitgesloten van de verplichting.’